Wraz z ogłoszeniem upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli. Jednak niektóre składniki majątku upadłego nie wejdą do masy upadłości, a co za tym idzie, pozostaną w dyspozycji upadłego. Chodzi tutaj o takie przypadki, w których występują wątpliwości czy dany składnik majątku przysługujący upadłemu wchodzi do masy upadłości, czy też nie z uwagi na objęcie go ustawowym zwolnieniem.
Rozpoczęcie procedury, w toku której sędzia-komisarz lub sędzia wyznaczony rozstrzygnie wątpliwości co do składu masy upadłości, następuje na wniosek. Do złożenia takiego wniosku uprawniony jest zarówno upadły jak i syndyk oraz wierzyciele.
Na podstawie takiego wniosku sędzia – komisarz lub sędzia wyznaczony rozstrzyga czy dany składnik majątku wchodzi do masy upadłości, czy też nie z uwagi na wyjątki przewidziane w ustawie. Orzeczenie rozstrzygające wątpliwości czy dany składnik majątku wchodzi do masy upadłości ma formę postanowienia.
Jak wynika z powyższego Prawo upadłościowe wprowadza zasadę, zgodnie z którą wraz z ogłoszeniem upadłości cały majątek upadłego staje się masą upadłości. Prawo upadłościowe przewiduje jednak szereg wyjątków od tej zasady. Mogą one być różnie rozumiane i interpretowane przez uczestników postępowania upadłościowego tj. upadłego jak i wierzycieli. Pojawiające się w tym zakresie rozbieżności mają bezpośrednie przełożenie na ustalenie składu masy upadłości. Stąd też instytucja wniosku o rozstrzygnięcie wątpliwości czy dany składnik majątku upadłego wchodzi do masy upadłości czy też do masy upadłości nie wchodzi..